Wszystkim nam przyszło się mierzyć z niecodzienną i niełatwą sytuacją. Nagła i szybka ale również rozsądna decyzja o zamknięciu szkół spowodowała, że musimy realizować większość zadań w domu.
Część rodziców zaczęła wywiązywać się ze swoich obowiązków zawodowych, nie wychodząc z domu, pracując zdalnie. Natomiast Wy Drodzy Uczniowie zostaliście zobligowani do podejmowania trudu edukacyjnego w zaciszu domowym, bez szkolnego dzwonka i kolegów w tle. Dla wszystkich jest to nowe doświadczenie, zatem ważne byście spróbowali nauczyć się nowej rzeczywistości niosącej za sobą prawdopodobnie liczne frustracje i niepokoje.
Nie dajmy się!
Ponieważ człowiek to istota społeczna, wyobrażam sobie jak trudno wielu osobom będzie znieść ograniczenia płynące z obecnej sytuacji. Myślę tu zarówno o ograniczeniach przestrzennych, terytorialnych jak i tych związanych z brakiem możliwości kontaktowania się bezpośrednio ze sobą. Dochodzi do tego silny niepokój i lęk o zdrowie nasze i naszych bliskich, a także o najbliższą przyszłość. Strach natomiast uruchamia hormony stresu, które powodują, że stajemy się słabsi, mniej odporni. A przecież w obecnym czasie nasza odporność jest szalenie ważna! Bardzo istotną kwestią będzie zatem dbałość o samopoczucie i dobry humor, tak by dobra kondycja psychofizyczna pozwoliła nam doczekać dobrego czasu. Dlatego postarajcie się nie myśleć o tym, co najgorszego mogłoby się wydarzyć. Ważne, by odwracać wówczas swoją uwagę od takich myśli i przekierować ją na inne tematy lub czynności. Lęk karmi się poczuciem niemocy. Dobrym pomysłem jest zaangażować się w pomoc swoim najbliższym. Koncentracja na pomocy wprawia nas w poczucie sprawstwa, tym samym podnosząc naszą odporność organizmu.
Plan – zawsze ważny
Ważne także jest to, by zapanować nad własnym czasem, by nie przelatywał przez palce. To nie jest czas odpoczynku, ferie niestety już za nami. O zaległości w nauce bardzo łatwo, a nadrabianie materiału nieść będzie za sobą stres, czasem nawet nieporozumienia rodzinne. Dlatego, Drodzy Uczniowie, przed Wami wyzwanie zorganizowania sobie planu dnia w taki sposób, by uwzględniał zarówno realizację zadań edukacyjnych, jak i tych domowych, a także relaks i wolny czas miło spędzony z rodziną. Należy zachować dobowy rytm dnia, unikajcie spania w dzień. Tak jak wstawiliście do szkoły rano, by zdążyć na lekcje, spróbujcie realizować i teraz zadania w podobny sposób. Stałe pory posiłków, zaplanowane czynności, pozwolą zachować rytm dnia.
Czas dla siebie i rodziny
Warto uwzględniać też czas tylko w pojedynkę. Funkcjonowanie rodzinny w niewielkich przestrzeniach, cały czas ze sobą, może prowadzić do kłótni, nieporozumień czy po prostu, zwykłego zmęczenia. Natomiast zadbanie o chwile tylko dla siebie, wpłynie na wytonowanie swoich emocji, po to by potem zorganizować sobie czas razem z rodziną, np. grając w gry planszowe, wspólnie gotując czy oglądając filmy.
Rodzice! Ważne zadanie do spełnienia
Drodzy Rodzice w tym całym procesie uczenia się wspólnie nowych zasad, jesteście bardzo ważni, jako osoby, w których dzieci powinny czuć wsparcie. Jest to również o tyle istotne, że One są dobrymi obserwatorami otoczenia i kiedy widzą Wasz niepokój, wówczas mogą go przejmować i same czuć się zalęknione. Myślę zatem Drodzy Państwo, że Wasze samopoczucie jest bardzo ważne, bo wszyscy wzajemnie na siebie oddziałujecie. Zwróćcie uwagę – kogo w samolotach w pierwszej kolejności ratujemy mając do wyboru dorosłego lub dziecko? Najpierw ma za zadanie ratować się dorosły, po to by mieć szansę na uratowanie dziecka. Zadaniem dorosłego jest przewidywać, co robić i jak ratować. Zadbajcie o siebie, o swoją odporność psychofizyczną. Pamiętajcie, Drodzy Państwo, o sobie jako o osobach, z którymi Wasze dzieci będą miały w tej chwili prawdopodobnie jedyny kontakt.
Poważna rozmowa
Pamiętajmy również, że dzieci lubią przewidywalność, określony rytm, czują się wówczas bezpieczniej. Gdy ich plan dnia jest zaburzony wówczas mogą czuć się przygnębione, zdezorientowane, sfrustrowane. Potrzebna jest zatem rzeczowa rozmowa, o tym, co dzieci czeka przez najbliższe dwa tygodnie albo dłużej. Jeśli jeszcze nie porozmawialiście o tym, co wokół Was się dzieje, to zróbcie to jak najszybciej, tłumacząc otaczające nas zjawisko.
Motywacja i selekcja
Ważnym elementem będzie również motywowanie dzieci do tego, by realizowały materiał przekazywany przez nauczycieli. Tak by nie powstawały zaległości, trudne później do nadrobienia. Warto pamiętać, że rano po śniadaniu jesteśmy najbardziej wypoczęci, więc praca umysłowa w tym czasie może być bardzo owocna. Kiedy do nauczenia jest dużo treści, warto wówczas zacząć od tego, co sprawia najwięcej trudności – bowiem poświęcamy takiemu zadaniu najwięcej swojej energii. Jeśli wykonamy na początku swojej pracy zadania najprostsze, wówczas nasza energia może być zbyt szybko spożytkowana i zabraknie jej na realizację zadań trudniejszych.
Pamiętaj o przestrzeni do nauki
Warto również pamiętać o tym, by zorganizować odpowiednią przestrzeń do nauki, tak by wokół nie znajdowało się zbyt dużo dystraktorów („przeszkadzaczy”). Zatem niech biurko będzie prawie puste, zawiera tylko niezbędne przedmioty. Zadbanie o swoje potrzeby fizjologiczne jest również priorytetowe. Nikt kto jest głodny, spragniony, zmęczony czy niewyspany nie będzie w stanie skoncentrować się na zadaniu. Należy pamiętać również o przerwach w trakcie nauki, które w szkole mają przecież miejsce.
Czas aktywności
Planując aktywności warto pamiętać, że w zależności od wieku dzieci są w stanie skupić się na jednej rzeczy tylko przez określony czas. Trzy – czterolatki będą bawić się jedną zabawką około 10 do 15 minut. Pięcio- i sześciolatki nieco dłużej utrzymują uwagę na danym przedmiocie, nawet do 40 minut, gdy są bardzo czymś zainteresowane, zazwyczaj jednak może trwać to około 20 minut. Uczniowie klas 1-3, gdy wciągną się w jakiś temat lub zabawę, są w stanie pracować ponad 45 minut. Po tym czasie potrzebują przerwy przed nową aktywnością. Starsi uczniowie są w stanie koncentrować się przez godzinę. Po tym potrzebują przerwy przed nową aktywnością.
Wykorzystać ten czas
Prawdopodobnie przez najbliższe dwa tygodnie dzieci spędzą trochę więcej czasu przed telewizorem, niż zwykle powinny. Wszyscy będziemy mieli szansę na nadrobienie jakiś własnych zaległości, lektura szkolna, film, książka, sprzątanie. Korzystajmy z tej sytuacji i bierzmy z niej co najlepsze. Przede wszystkim to, że jesteście jako rodzina razem. Wsparcie daje szansę na konstruktywny sposób spędzania wspólnych chwil. Obecne czasy to natłok obowiązków, pęd, brakuje chwil, w których się zatrzymujemy, by pobyć ze sobą w bliskości emocjonalnej. Wykorzystajmy TO.
Jolanta Żak-Kościuk – psycholog szkolny